Samen eten op school met het Programma Schoolmaaltijden

Elk kind verdient het om zich zo goed mogelijk te kunnen ontwikkelen. Met het Programma Schoolmaaltijden bieden we leerlingen die dat het hardste nodig hebben gratis eten aan in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs, zodat ze vol energie de lessen kunnen volgen. Dit doen we samen met het Nederlandse Rode Kruis, in opdracht van de Rijksoverheid. Kijk voor meer informatie op schoolmaaltijden.nl.

Beter presteren op school met een gevulde buik

Soep op school

Alle leerlingen op Archipelschool Magistraal in Middelburg krijgen lunch, groente, fruit, een tussendoortje én drie keer per week soep. Verse soep, gemaakt door de soepmoeders en soepvaders. Door samen te eten, ontstaat er meer verbinding in de klas. En met een volle buik kunnen de leerlingen zich beter concentreren in de les.

De voice-over is in gesproken door musicalster Vajèn van den Bosch, ambassadeur van het Jeugdeducatiefonds.

Hoe werkt het Programma Schoolmaaltijden?

Het Programma Schoolmaaltijden is opgezet om zoveel mogelijk leerlingen met een goed gevulde buik lessen te laten volgen. Scholen komen ervoor in aanmerking als minstens 30 procent van de leerlingen uit een huishouden komt met een laag inkomen. Deze gegevens zijn te vinden in de rapportages van het Nationaal Cohortonderzoek Onderwijs (NCO).

Deelnemende scholen kunnen kiezen uit twee opties: budget om eten op school te organiseren of steun voor ouders in de vorm van een boodschappenkaart. De boodschappenkaart ontvangen ouders van het Rode Kruis. Kiezen scholen voor eten op school? Dan vergoedt het Jeugdeducatiefonds de kosten en krijgen ze persoonlijke ondersteuning van onze schoolcontactpersonen.

Persoonlijke ondersteuning van een schoolcontactpersoon

We staan voor scholen klaar om hun deelname aan het Programma Schoolmaaltijden zo soepel mogelijk te laten verlopen. Onze schoolcontactpersonen zijn voor scholen de vaste aanspreekpunten. Zij kunnen meedenken over het organiseren van de maaltijden of het juiste aanbod voor de leerlingen, en ondersteunen bij de administratieve afhandeling. Schoolcontactpersonen brengen regelmatig bezoekjes aan scholen. Daardoor zijn ze goed op de hoogte van de mogelijkheden in de regio, bijvoorbeeld om ontbijt, lunch of fruit te laten leveren.

Het ontstaan van het programma: van noodkreet naar gratis boterhammen

In 2022 zagen we bij het Jeugdeducatiefonds een zorgwekkende trend ontstaan in de aanvragen van onze scholen: de vraag naar eten nam toe. Leerkrachten gaven aan dat extra boterhammen hard nodig waren, omdat leerlingen steeds vaker met een lege broodtrommel naar school kwamen of thuis niet ontbeten. De energie en concentratie in de klas verminderden. En als kinderen de aandacht er niet goed bij kunnen houden, gaan de leerprestaties achteruit.

Op basis van deze berichten trokken we aan de bel bij de media en de landelijke politiek. Onze zorgen werden opgepakt en het publieke debat kwam op gang. Als gevolg besloot het kabinet geld vrij te maken: in oktober 2022 kreeg het Jeugdeducatiefonds een subsidie van 5 miljoen euro van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) om basisscholen eten aan te bieden. Dit project kreeg de naam 'de Boterhammenbar’.

De positieve effecten van het programma bleken groot. Zo groot, dat het kabibet besloot om een groter bedrag vrij te maken en het programma uit te breiden naar het voorgezet onderwijs. In maart 2023 ging daarom het Programma Schoolmaaltijden van start. Hiervoor stelde het ministerie van OCW in dat jaar 100 miljoen euro beschikbaar. Voor de uitvoering werkt het Jeugdeducatiefonds samen met het Nederlandse Rode Kruis. 

We vinden het belangrijk dat ieder kind te eten krijgt. Het is voor ons een kleine extra moeite om de maaltijden te organiseren.
Ingrid van Arnhem, coördinator schoolmaaltijden Maris College

"Het is niet goed als een kind zonder eten de hele dag op school zit. Goed eten is belangrijk voor de concentratie, daarom delen we met hulp van de leerlingenraad in de eerste pauze broodjes en snacks uit. Ook staat er bij de ingang elke dag een krat fruit en sultana’s. We zien een groot verschil ten opzichte van de periode dat we nog geen eten op school organiseerden. Leerlingen eten nu samen en zitten aan tafel gezellig te kletsen met elkaar. Juist de kinderen die geen eten hadden vroeger, gingen apart zitten. Het eten zorgt in dit geval niet alleen voor brandstof, maar zorgt ook voor verbinding met elkaar."

Dankzij dit programma kunnen we onze kinderen een goed gevulde maag geven, zonder ongelijkheid of schaamte voor armoede.
Ayse Sarihan, schoolleider Franciscus Xaveriusschool
We zijn blij met dit budget. Het is ook super dat we met de zomervakantie en kerstvakantie een pakket met eten en drinken kunnen meegeven aan ouders.
Kelly Wiggers, coördinator schoolmaaltijden De Watersnip

"Wij zijn heel blij met het eten dat we op school kunnen geven aan de leerlingen. Wij geven ze drie keer per week fruit en hebben een kast met houdbare eten en drinken waar kinderen snacks uit kunnen halen. Wij zijn heel blij dat er ook rekening wordt gehouden met de zomervakantie en kerstvakantie. Afgelopen kerst had ieder kind hierdoor een overheerlijke kerst, dankzij het pakket met eten en drinken dat we konden samenstellen." 

Wil je jouw school aanmelden?

Het Programma Schoolmaaltijden is voor scholen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs waarvan minstens 30 procent van de leerlingen opgroeit in een gezin met een laag inkomen. Zo bereiken we de kinderen en jongeren die de ondersteuning het hardste nodig hebben. Je kunt je school aanmelden via de website van het programma.

Heb je een vraag? 

Stuur een mail naar [email protected] of bel naar 030-303 06 53. We zijn bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur. De contactgegevens van jouw schoolcontactpersoon vind je in Mijn Jeugdeducatiefonds.

Nieuws en verhalen

Samen bouwen aan vaste eetmomenten op school

Op basisschool De Oleander in Stadskanaal is voeding steeds zichtbaarder verweven in het dagelijks schoolleven. Sinds de aansluiting bij het Programma Schoolmaaltijden in december 2024 zet het team het beschikbare budget in om te werken aan een schoolcultuur waarin samen eten vanzelfsprekend is. De aanpak laat zien dat je klein kunt beginnen en langzaam kunt toewerken naar structurele eetmomenten.

“Er kan zoveel meer dan alleen fruit uitdelen”

Op praktijkschool De Faam in Zaandam wordt het schoolmaaltijdenbudget breed ingezet, zodat zoveel mogelijk leerlingen ervan kunnen profiteren. Van een dagelijks broodjesbuffet in de pauzes en fruit in de kantine, tot boodschappentassen met producten voor thuis en traktaties bij feestdagen: het aanbod is veelzijdig en doordacht. 

Een broodje smeren om de dag goed te beginnen

Op het SKILLS vmbo in Heemskerk begint de schooldag voor veel leerlingen met een boterham uit de schoolkeuken. In een speciaal daarvoor ingerichte ruimte bij binnenkomst van de school, kunnen leerlingen dagelijks tussen 07.30 en 10.30 uur terecht om een broodje te smeren. Het initiatief is een laagdrempelige manier om ervoor te zorgen dat iedereen met een gevulde maag de lesdag ingaat.